MELTEM GÜNEŞ- Türkiye, farklı dönemlerde yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerin ait olduğu topraklara getirilmesi için hukuki ve diplomatik mücadele yürütüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı ekipleri, dünya çapındaki müzeleri, galerileri, müzayede evlerini, doğrudan satış işlemlerini ve diğer kaynakları düzenli olarak tarayarak, kaçırılan kültür varlıklarını belirlemeye yönelik titiz çalışmalar yürütüyor.
KAÇAKÇILIĞIN ROTASI
Kültür varlığı kaçakçılığı geleneksel olarak, sanat eseri ve kültür varlığı koleksiyonculuğunun ve ticaretinin yoğunlaştığı Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’ya doğru bir rotayı takip ediyor. Yasa dışı yollarla Türkiye’den çıkarılan bu eserler ağırlıklı olarak İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda ve diğer Batı Avrupa ülkeleri ile ABD’de tespit ediliyor. Yasa dışılık tespiti yapılmış eserlerin Türkiye’ye geri dönüşü için girişimler Kültür Bakanlığı koordinasyonunda, Dışişleri, Adalet ve İçişleri Bakanlıkları aracılığıyla gerçekleştiriliyor. İade için öncelikle müzakere ve diyalog yöntemi tercih edilirken, sonuç alınamazsa diplomatik ve hukuki girişimler devreye giriyor. Bakanlık verilerine göre, 2002-2024 yılları arasında 12 bin 135 eserin Türkiye’ye iadesi sağlandı. Bu yıl iadesi sağlanan ve aralarında bronz imparator heykeli, Roma dönemine ait toprak vazonun da bulunduğu 17 eser Fransa, İngiltere, İtalya, Almanya ve İsviçre’den geldi.
MASUM SUÇ DEĞİL
Yurt içinde korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının, geçici sergiler dışında yurt dışına çıkarılması kanunen yasak. Buna aykırı hareket edenlere 5 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adlî para cezası verilebiliyor.
16. YÜZYILDA YAZILMIŞ
İngiltere’de 2017’de satışa sunulan 16’ncı yüzyılın başında yazılmış Kuran-ı Kerim de ait olduğu topraklara döndü.
EROS BAŞI GÖVDESİNDE
Antik dünyanın en büyük lahitlerinden biri olan ve milattan sonra 250’li yıllara tarihlenen Sidamara Lahdi’nin, bir asırdır eksik olan parçası Eros Başı, 2022’de İngiltere’den alındı.
TANRIÇA EVE DÖNDÜ
Türkiye’den 1960’lı yıllarda İsrail’e götürülerek satılan ve yaklaşık 60 yıl sonra doğduğu topraklara geri getirilen tarih öncesi dönemlerde bolluğun ve bereketin sembolü, koruyucusu olduğuna inanılan “ana tanrıça” Kybele heykeli 2020’de ABD’den iade alındı.
BAKAN ERSOY: DAHASI GELECEK
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya hesabından Fransa’da yakalanan 8659 eserin iade edileceğini belirterek, sürecin Avusturya’da bir müzayede firmasında satışa çıkan Anadolu kökenli çok sayıda sikkenin Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı’nca 2019’da tespit edilmesiyle başladığını belirtmişti.
